Tình yêu và hôn nhân: Nhìn từ góc nhìn kinh tế học

Suốt thời gian vừa qua, vụ ly hôn của vợ chồng Bill Gates đã khiến dư luận xôn xao. Họ quyết định chia tay sau 27 năm chung sống và cho rằng cuộc hôn nhân đã không thể hàn gắn được thêm. Nhưng liệu còn có thể tin tưởng vào tình yêu và hôn nhân nữa không? Có vẻ như Bill Gates đã ứng dụng phương pháp SWOT (mô hình phân tích kinh doanh) hay 5W2H (nguyên tắc điều tra và lập kế hoạch) để đánh giá hôn nhân của mình. Vậy liệu có thể “số hóa” hôn nhân hay không?

Năm 2010, giáo sư kinh tế học Peter Backus tại London (Anh) đã công bố bài báo “Tại sao tôi không có bạn gái?” để giải thích vấn đề này. Ông đã điều chỉnh “Phương trình Drake”, được dùng để ước tính số lượng nền văn minh trí tuệ ngoài Trái đất trong Dải Ngân hà, để có luận cứ khoa học. Kết quả cho thấy chỉ có 26 phụ nữ London đáp ứng yêu cầu của ông, với xác suất là 1/285.000. Nhưng sau hai năm, ông đã tìm thấy một người bạn gái chất lượng.

Tuy nhiên, có nhiều cách để tìm kiếm người đồng hành trong cuộc sống. Nguyên tắc 37% là một giải pháp được đưa ra bởi kinh tế học. Bạn hãy phỏng vấn và phân tích trước 37% số ứng viên, sau đó lựa chọn người đầu tiên có phẩm chất cao hơn nhóm 37% kia. Tuy nhiên, cách này cũng có rủi ro nếu người phù hợp nằm trong nhóm 37%.

Nhà kinh tế học Gary Becker cho rằng hôn nhân không phải là về tình yêu, mà là về lợi ích. Becker cho rằng hôn nhân là một liên minh lợi ích, vợ chồng tuân theo hợp đồng tinh thần để tối đa hóa lợi ích của cả hai. Trước đây, vai trò của người chồng là cung cấp thực phẩm và bảo vệ gia đình, trong khi vai trò của người vợ là chăm sóc con cái và công việc nhà. Nhưng trong cuộc sống hiện đại, vai trò này đã thay đổi và nền tảng của gia đình dần suy yếu.

Tuy hôn nhân có thể tan vỡ, tình yêu vẫn tồn tại và không thể giải thích bằng kinh tế học. Tình yêu là một cảm xúc mãnh liệt được điều khiển bởi hormone và adrenaline. Nhưng cách duy trì tình yêu cần phải dựa vào trí nhớ của chúng ta. Theo Daniel Kahneman, chỉ cần 1% giai đoạn thăng hoa và kết thúc có thể tạo ra một kỷ niệm đẹp. Ví dụ như viết một bài thơ và nhét vào khung ảnh để kỷ niệm ngày cưới hàng năm. Điều này giúp duy trì “cảm xúc nhất thời” trong cuộc hôn nhân.

Tình yêu và hôn nhân có thể biến hóa khôn lường. Tuy nhiên, chúng ta không nên hạ thấp giá trị của hôn nhân. Hôn nhân là một phần của cuộc sống và yêu cầu sự suy xét nghiêm túc. Tình yêu và hôn nhân không thể đo lường bằng kinh tế học, nhưng qua hôn nhân, chúng ta thấy được sự trưởng thành và sự tồn tại của tình yêu.