Phân Tích Nhân Vật Huấn Cao: Nghệ Sĩ Suốt Đời Tìm Cái Đẹp

Nguyễn Tuân – một nhà văn tài hoa, uyên bác và giàu cá tính. Ông luôn khao khát tìm kiếm cái đẹp trong cuộc sống. Trong rất nhiều hình ảnh tuyệt đẹp, có một nguồn sáng lung linh, ngay giữa những ánh tối của nhà tù, đó chính là Huấn Cao – nhân vật trong truyện “Chữ người tử tù”.

Huấn Cao – Hiên Ngang Bất Khuất Trước Cường Quyền

Trong tác phẩm, Huấn Cao được miêu tả là một người sống hiên ngang bất khuất, không bị sức mạnh quyền thế và tiền bạc làm khuất phục. “Con người chọc trời quấy nước, đến trên đầu người ta, người ta cũng còn chẳng còn biết có ai nữa…”. Với tính cách mạnh mẽ như vậy, Huấn Cao không sợ cường quyền hay lòng tham của những người trong triều.

Huấn Cao không chịu đựng được sự suy thoái của triều đình phong kiến và liên tục chống lại họ. Bị xem như kẻ thù, nhưng vì lòng hiếu thảo và lý tưởng cao cả, điều đó không thành vấn đề. Ngay trước khi bị bắt, khi sắp lên đoạn đầu đài, Huấn Cao vẫn kiên cường và không sợ. Trong những ngày ở nhà giam tỉnh Sơn, Huấn Cao vẫn tỏ ra thản nhiên và tự do, không quan tâm đến cách cư xử của quản ngục. Ông chấp nhận rượu và thịt từ quản ngục và coi đó như là một thú vui trước khi bị giam giữ.

Dưới con mắt của Huấn Cao, người cầm quyền chỉ là những kẻ ti tiện và ông luôn khinh thường họ. Huấn Cao không để ý đến những lời đe dọa của lính áp giải khi thực hiện một bài diễn hùng hồn cùng các bạn tù trước cửa nhà lao. Ngay cả khi quản ngục đến viếng thăm, ông đáp trả một cách thẳng thắn: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn nhà ngươi đừng bước chân vào đây”. Ông khinh thường quản ngục mà không hề sợ hãi. Đó là khí phách của một anh hùng, sống cuối đời một cách oanh liệt.

Tôn Trọng Cái Đẹp, Quan Tâm Đến Tâm Hồn

Dù là một người không sợ bạo lực và cường quyền, Huấn Cao lại trân trọng bản chất tốt đẹp của con người. Dù có những bí mật sâu thẳm phải giấu kín do hoàn cảnh, ông vẫn chia sẻ lời khuyên cuối cùng với viên quản ngục, chứng tỏ cái tâm của Huấn Cao. Lời khuyên đó là sự chân thành và tâm huyết: “Thầy nên trở về quê nhà, hãy rời bỏ công việc này và suy nghĩ về việc chơi chữ. Ở đây, khó giữ nét đức hảo và cuối cùng, thầy sẽ bị hủy hoại đi cái đức hảo của cuộc sống”. Huấn Cao yêu cái đẹp và tôn trọng những người biết yêu cái đẹp. Ông hiểu được trái tim của quản ngục và sẵn lòng chia sẻ lời khuyên, vì ông hiểu cái bản chất của thế giới.

Huấn Cao còn sở hữu tài hoa văn chương vô cùng xuất sắc, chữ viết của ông nổi tiếng trong vùng, đẹp mắt và vuông vức. Tài năng đó chỉ dành cho người tri kỉ. Ông biết giá trị của mình và không dùng tài năng đó cho bất kỳ ai. Ông viết hai bộ tứ bình và một bức trung đường chỉ dành cho ba người bạn thân của mình. Và việc cuối cùng ông viết chữ không phải là ngoại lệ, bởi vì ông cảm nhận được tấm lòng của quản ngục và coi quản ngục như một tri âm, tri kỉ. Cảnh Huấn Cao viết chữ cuối cùng là một tình huống chưa từng có, nơi cái cao đẹp đối diện với cái dơ bẩn. Viết chữ đẹp là một sáng tạo nghệ thuật, thường diễn ra trong không gian sạch sẽ và sáng sủa của phòng thư viện. Nhưng ở đây, lại là phòng giam tối tăm, bẩn thỉu và hôi hám. Cảnh tượng này lấn át mọi vết bẩn hôi thối của tù cải tạo và mang ánh sáng của đuốc, mùi thơm của mực và màu trắng của lụa. Điều này thể hiện sâu sắc rằng cái đẹp có thể nảy sinh giữa những điều xấu xa, trong một môi trường tồi tàn, bởi một con người sắp đến gần cái chết. Lời khuyên của Huấn Cao với quản ngục cho thấy, cái đẹp không thể sống chung với cái xấu, cái ác. Trong cảnh này, vẻ đẹp của Huấn Cao được thể hiện rõ nhất và cho thấy tài năng của Nguyễn Tuân trong việc miêu tả, tạo cảnh và xây dựng nhân vật.

Huấn Cao – Người Có Trách Nhiệm Đối Với Thời Cuộc

Giống như nhiều nhân vật chính diện khác trong “Vang bóng một thời”, Huấn Cao là một người tài hoa. Nhưng ở Huấn Cao, ngoài tài hoa còn có vẻ khí phách của một người có trách nhiệm đối với thời cuộc. Điều này làm nổi bật Huấn Cao so với những nhân vật khác trong truyện.

Với ngôn ngữ điêu luyện và nghệ thuật miêu tả tinh tế, Nguyễn Tuân đã tái hiện không khí của một thời đã qua và xây dựng thành công nhân vật Huấn Cao – một người có tài, khí phách và trách nhiệm đối với đất nước. Đồng thời, đó cũng là sự biểu hiện của khát khao cao cả của tác giả khi trở thành một người thanh niên.