Đăng ký bản quyền tác giả – Bảo vệ tác phẩm của bạn

Bạn là một tác giả, một người sở hữu tác phẩm và bạn muốn đảm bảo rằng tác phẩm của mình được bảo vệ và được công nhận? Đăng ký quyền tác giả là giải pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bạn khi có sự xâm phạm và là cơ sở chứng minh thời điểm phát sinh quyền.

Đăng ký bản quyền tác giả là việc tác giả, chủ sở hữu tác phẩm nộp hồ sơ cho Cục Bản quyền Tác giả để cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm nhằm ghi nhận các thông tin về tác giả, tác phẩm.

Các cơ sở pháp lý

Việc đăng ký quyền tác giả dựa trên cơ sở pháp lý sau đây:

• Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi năm 2009, 2019, 2022.
• Nghị định số 22/2018/NĐ-CP ngày 23 tháng 02 năm 2018.
• Nghị định số 17/2023/NĐ-CP ngày 26 tháng 04 năm 2023.

Phát sinh quyền tác giả

Quyền tác giả tự động phát sinh từ thời điểm tác phẩm được sáng tạo dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký. Quyền tác giả được bảo hộ khi thỏa mãn 02 điều kiện:

Có tính định hình (fixation)

Tác phẩm cần được thể hiện dưới dạng vật chất nhất định.

Có tính nguyên gốc (originality)

Tác phẩm cần được hiểu là do chính tác giả sáng tạo ra.

Lý do cần đăng ký bản quyền tác giả

Đăng ký bản quyền tác giả là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi có sự xâm phạm và là cơ sở chứng minh thời điểm phát sinh quyền.

Đăng ký bản quyền tác giả nhằm đảm bảo cho người sáng tạo ra tác phẩm chống lại các hành vi sử dụng trái phép tác phẩm như: ăn trộm, sao chép, lạm dụng tác phẩm đó.

Trong trường hợp có tranh chấp xảy ra, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là bằng chứng tốt nhất chứng minh quyền sở hữu của tác giả đối với tác phẩm.

Nếu tác giả phát hiện có người sử dụng trái phép tác phẩm của mình, tác giả có thể yêu cầu người sử dụng đó ngừng sử dụng và có thể đòi bồi thường thiệt hại. Điều này chỉ có thể thực hiện được khi tác giả đã đăng ký bản quyền tác giả.

Giấy chứng nhận bản quyền tác giả là một loại giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tác phẩm, được sử dụng khi định giá tài sản của công ty trong trường hợp cổ phần hóa, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp.

Để đăng ký bản quyền tác giả, bạn cần chuẩn bị các hồ sơ, tài liệu như sau:

• Tờ khai đăng ký quyền tác giả (theo mẫu tương ứng tại Thông tư 08/2023/TT-BVHTTDL ngày 02 tháng 06 năm 2023 Thông tư quy định các mẫu trong hoạt động đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan).
• Hai bản sao tác phẩm đăng ký bản quyền tác giả.
• Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn.
• Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả.
• Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả thuộc sở hữu chung.
• Chứng minh nhân dân công chứng của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm.
• Bản sao công chứng Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của công ty (nếu chủ sở hữu là công ty).

Tất cả các tài liệu nộp kèm đơn đăng ký quyền tác giả phải được làm bằng tiếng Việt. Trường hợp làm bằng tiếng nước ngoài thì phải được dịch ra tiếng Việt và có công chứng/chứng thực. Các tài liệu gửi kèm hồ sơ nếu là bản sao phải có công chứng, chứng thực.

Trường hợp quý khách hàng sử dụng dịch vụ của công ty Luật Việt An, chúng tôi sẽ chuẩn bị, soạn thảo toàn bộ hồ sơ, tài liệu cần thiết để thực hiện đăng ký bản quyền tác giả.

Thủ tục đăng ký quyền tác giả

Thủ tục đăng ký bản quyền tác giả được thực hiện theo các bước như sau:

Bước 1: Xác định thể loại tác phẩm đăng ký

Sau khi hoàn thiện tác phẩm, chủ sở hữu, tác giả thực hiện xác định thể loại tác phẩm dự định đăng ký bản quyền.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả

Sau khi xác định được loại hình tác phẩm dự định đăng ký bản quyền, Chủ sở hữu, tác giả tác phẩm tiến hành soạn thảo hồ sơ đăng ký bản quyền theo quy định.

Bước 3: Soạn thảo Hồ sơ đăng ký quyền tác giả

Nội dung hồ sơ cần chuẩn bị như đã giới thiệu ở trên.

Bước 4: Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả

Nộp trực tiếp tại Cục Bản quyền tác giả hoặc gửi qua đường bưu điện đến Cục Bản quyền tác giả.

Bước 5: Cục Bản quyền tác giả thẩm định cấp Giấy chứng nhận

Trong thời gian 01 tháng, kể từ ngày nhận hồ sơ được nộp và được Cục bản quyền tác giả chấp nhận hợp lệ, Cục Bản quyền tác giả cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho người nộp hồ sơ. Trường hợp hồ sơ thiếu, sai sót cần điều chỉnh, Cục Bản quyền tác giả sẽ có thông báo. Trong trường hợp từ chối, Cục Bản quyền tác giả phải thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ.

Cách thức nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả

Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có thể trực tiếp nộp hồ sơ đăng ký bản quyền hoặc thông qua Tổ chức Đại diện Sở hữu trí tuệ.

Nộp trực tuyến qua Cổng dịch vụ công trực tuyến: PRAIM

Các tác phẩm có thể thực hiện đăng ký quyền tác giả

Theo quy định mới nhất, các loại hình tác phẩm sau đây có thể được đăng ký quyền tác giả:

• Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác.
• Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác.
• Tác phẩm báo chí.
• Tác phẩm âm nhạc.
• Tác phẩm sân khấu.
• Tác phẩm điện ảnh.
• Chương trình máy tính.
• Tác phẩm mỹ thuật ứng dụng.
• Tác phẩm nhiếp ảnh.
• Tác phẩm kiến trúc.
• Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ.
• Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian.

Ngoài ra, các tác phẩm phái sinh cũng có thể được đăng ký, gồm:

• Tác phẩm dịch.
• Tác phẩm phóng tác.
• Tác phẩm biên soạn.
• Tác phẩm chú giải.
• Tác phẩm tuyển chọn.
• Tác phẩm cải biên.
• Tác phẩm chuyển thể.

Các đối tượng không được bảo hộ và đăng ký bản quyền tác giả

Theo quy định, có một số đối tượng không được bảo hộ và đăng ký bản quyền tác giả:

• Tin tức thời sự thuần túy đưa tin.
• Văn bản hành chính.
• Quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, số liệu quy định.

Lệ phí cấp Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền

Mức lệ phí được quy định và phân loại theo từng loại tác phẩm. Mức lệ phí nhà nước dao động từ 100.000 đồng đến 600.000 đồng, tùy thuộc vào từng loại tác phẩm.

Ngoài lệ phí nhà nước, còn có lệ phí dịch vụ của tổ chức đại diện.

Một số câu hỏi liên quan đến đăng ký bản quyền tác giả

Có một số câu hỏi thường gặp liên quan đến đăng ký bản quyền tác giả:

Ai là tác giả/ đồng tác giả?

• Tác giả là người bằng trí tuệ của mình trực tiếp tạo ra một phần hoặc toàn bộ tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học thể hiện dưới dạng vật chất nhất định.
• Đồng tác giả là những người cùng trực tiếp tham gia sáng tạo ra một tác phần hoặc toàn bộ tác phẩm.

Quyền tác giả là gì?

Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu tác phẩm. Quyền tác giả được ghi nhận cho các tác phẩm văn học, nghệ thuật, sách, bài giảng, tác phẩm âm nhạc, tác phẩm sân khấu, tác phẩm điện ảnh, phần mềm máy tính, …

Quyền tác giả đối với tác phẩm phát sinh khi nào?

Quyền tác giả tự động hình thành từ thời điểm tác phẩm được định hình dưới một hình thức vật chất nhất định, bất kể tác phẩm đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.

Tác giả nào được bảo hộ quyền tác giả tại Việt Nam?

• Cá nhân Việt Nam có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả.
• Cá nhân nước ngoài có tác phẩm sáng tạo và thể hiện dưới hình thức vật chất tại Việt Nam.
• Cá nhân nước ngoài có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam.
• Cá nhân nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo Điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Việt Nam là thành viên.

Ai có quyền đăng ký quyền tác giả?

• Tổ chức, cá nhân có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả gồm người trực tiếp sáng tạo ra sản phẩm, chủ sở hữu tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả tại Việt Nam.
• Tác giả hoặc chủ sở hữu tác phẩm có thể là cá nhân, pháp nhân trong nước hoặc cá nhân, pháp nhân nước ngoài đều có quyền nộp đơn đăng ký bản quyền tác giả cho tác phẩm của mình tại Cục Bản quyền tác giả.