Chùa Tiên Hòa Bình – Khám phá Quần thể Du lịch độc đáo

Chùa Tiên Hòa Bình và hệ thống hang động Phú Lão là một quần thể di tích nằm tại xã Phú Nghĩa, huyện Lạc Thủy, cách Hà Nội khoảng 140km và cách trung tâm thành phố Hòa Bình 80km. Vị trí này nằm trên sườn núi phía Tây dãy núi Hương Tích, cách thắng cảnh Hương Sơn 5km. Chùa Tiên Hòa Bình là khu vực giao thoa giữa hai miền văn hoá Kinh – Mường, đồng thời cũng là địa điểm cư trú của người nguyên thuỷ xưa mang đậm dấu ấn của nền “Văn Hoá Hoà Bình”.

Chùa Tiên – Hang động Phú Lão

Chùa Tiên được xây dựng từ rất xa xưa theo lối kiến trúc nhà sàn với nguyên vật liệu là tranh, tre và nứa lá. Tuy nhiên, sau nhiều năm, ngôi chùa đã trở nên xuống cấp. May mắn là năm 1998, nhờ nguồn vốn trùng tu từ Bộ Văn hoá – Thông tin và sự đóng góp của chính quyền và nhân dân trong xã, ngôi chùa đã được trùng tu tôn tạo khang trang như ngày nay.

Theo các sắc phong hiện còn được lưu giữ tại di tích do các triều vua phong tặng, các vị thần được thờ tại cụm di tích là Tam vị Tản viên và Tứ vị Thánh Nương, đều là những vị thần Thượng đẳng.

Chùa Tiên – động Phú Lão là một quần thể gồm nhiều động nhỏ liên hoàn với nhau như động Tiên, đền Mẫu, Tam Tòa, đình Trung, đền Trình… Mỗi điểm đều chứa đựng những giá trị văn hóa vật chất và tâm linh đặc sắc. Các nhà nghiên cứu khảo cổ học đã khám phá ra khối trầm tích màu vàng, lòng động còn nhiều khối nhũ thạch tạo hình kỳ thú. Trên trần động, có bảo tồn nhiều hàm răng, xương sống và xương của loài động vật gặm nhấm cổ đã hoá thạch. Mặt động được tạo bằng lớp đá Granit óng ánh như ngọc.

Các nhà khoa học đã xác định di chỉ cổ sinh tìm thấy ở Phú Nghĩa cách nay hơn 10 vạn năm. Với di chỉ cổ sinh này, du khách sẽ hứng khởi khi tham quan khu thắng cảnh này.

Trải nghiệm du lịch

Điểm dừng chân đầu tiên tại khu di tích là đền Trình – nơi thờ Tam vị Đức ông, những người có công khai phá ra vùng đất này. Qua đền Trình theo dãy núi phía Tây gần 1km là đến đền Mẫu – nơi thờ Mẫu tổ Âu Cơ. Ngôi đền được xây dựng bên sườn núi, ở độ cao chừng 20m so với chân núi, lưng tựa vào núi và mặt hướng ra lòng thung, dưới chân là dòng suối Khốm róc rách uốn lượn.

Từ đền Mẫu, ngược lên phía Bắc theo đường chính thẳng giữa lòng thung là chùa Tiên. Gần chùa Tiên, ngay trong dãy núi Tung Sê là danh thắng động Tiên với nhiều điều kỳ thú. Khoảng cách 500m về phía Tây Bắc là đình Trung tọa lạc trên một khu đất bằng phẳng, mặt hướng về phía Nam. Đình đã được tu sửa khang trang như hiện nay. Sau khi dâng hương lên ban thờ Đức Vua và Đức Thánh ông, du khách có thể thăm quan giếng nước cổ hình bán nguyệt với làn nước trong xanh in bóng mây trời.

Ngoài ra, trong quần thể di tích còn có suối Giải Oan – nơi trút bỏ những nặng nề ưu phiền; động Mẫu Long nơi có Suối vàng lung linh, Suối bạc lấp lánh; động Cô Chín và động Ông Hoàng Bảy gắn liền với các truyền thuyết; ngắm nhìn toàn cảnh vùng đất Lạc Thủy với vẻ đẹp của bức tranh thủy mặc từ cửa động Tam Tòa. Đặc biệt, tham quan thung lũng tình yêu – nơi sương, gió, nắng ngọt ngào như vị ngọt nhân tình cũng là một trải nghiệm thú vị.

Lễ hội Chùa Tiên

Lễ hội Chùa Tiên thường xuyên được tổ chức vào ngày mùng 4 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội tập trung tại các điểm chính như đền Mẫu, đền Trình, đình Trung, chùa Tiên, động Tam Tòa. Trong lễ hội, các đám rước linh đình và lễ tế trang nghiêm được tổ chức để tạ ơn các vị thần có công với nước và dân, cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu… Nơi đây tập trung nhiều giá trị văn hóa truyền thống, khi du khách tham gia lễ hội, sẽ được thưởng thức lễ rước kiệu trang trọng, thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu văn hóa tâm linh và tham gia các trò chơi dân gian độc đáo, đặc sắc.

Với những giá trị lịch sử – văn hóa trên, Chùa Tiên Hòa Bình đã được Bộ Văn hóa – Thông tin cấp bằng công nhận di tích lịch sử – văn hóa vào ngày 30/9/1989 và xếp hạng là Di tích quốc gia theo Quyết định số 3527/QĐ-BVHTTDL ngày 01/11/2011.

Hãy đến Chùa Tiên Hòa Bình để khám phá một điểm du lịch và tâm linh hấp dẫn, nơi đón hàng trăm ngàn lượt du khách gần xa về trẩy hội và trải nghiệm những giá trị văn hóa độc đáo.

Tham khảo: PRAIM