Văn Học Dân Gian: Những Vẻ Đẹp Bất Tận

Văn học dân gian là một phần không thể thiếu trong thế giới văn học nghệ thuật. Tuy nhiên, ít ai thực sự hiểu rõ về loại hình văn học này. Trên trang web PRAIM, chúng ta sẽ cùng khám phá đặc trưng và những thể loại văn học dân gian đặc sắc. Hãy cùng nhau tìm hiểu nhé!

Văn Học Dân Gian Là Gì?

Văn học dân gian là biểu hiện nghệ thuật truyền miệng, được sáng tạo cả tập thể và phục vụ đời sống sinh hoạt hàng ngày. Loại hình văn học này thường chỉ truyền miệng mà ít ghi chép. Văn học dân gian không có định nghĩa chính thức, nhưng nó mang trong mình những giá trị truyền miệng từ người này sang người khác, từ đời này sang đời khác. Đó có thể là những câu chuyện kể, sử thi hay truyền thuyết mà qua nhiều thế hệ đã truyền bá rộng rãi.

Tìm Hiểu Về Văn Học Dân Gian Việt Nam

Văn học dân gian Việt Nam là nguồn tài nguyên vô giá đã nuôi dưỡng biết bao thế hệ trẻ. Nó nằm trong chiếc nôi tre, trong tiếng ru ầu ơ khiến mọi người chìm đắm trong những cung bậc tình yêu và nhân văn. Văn học dân gian chân thực hơn bao giờ hết về cuộc sống và lao động, về những tấm lòng bình dân trên mảnh đất cày màu mỡ tràn ngập yêu thương.

Với văn học dân gian, bạn có thể cảm nhận được sự diệu kỳ của tình yêu và cảm nhận những hình ảnh từ con trâu, cái cày đến gốc lúa, vườn rau và cuộc sống xung quanh.

Đặc Trưng Của Văn Học Dân Gian

Tính Nguyên Hợp

Tính nguyên hợp của văn học dân gian được thể hiện qua sự hòa hợp nhiều khía cạnh xã hội và phản ánh tình trạng ý thức xã hội nguyên thuỷ. Nó là một bộ sưu tập tri thức đồ sộ từ nhân dân, những tác giả văn học không tham gia vào các hoạt động tinh thần hay tri thức tình cảm. Nhưng họ vẫn cảm nhận được nghệ thuật thuần túy của văn học dân gian, bởi những tác phẩm này thể hiện những tâm sự, cảm xúc chân tình của nhân dân.

Tính Tập Thể

Các tác phẩm văn học dân gian đa phần được sáng tác bởi nhân dân và gắn liền với sinh hoạt của những người nông dân. Đây có thể coi là thể loại văn học gắn liền nhất với đời sống của họ. Văn học dân gian lấy cảm hứng từ các hoạt động sinh hoạt, môi trường sống, truyền thống, tín ngưỡng, dân ca cho đến những bài hát ru từ trong nôi. Từ đó, đã tạo nên nhiều tác phẩm mang dấu ấn đặc biệt.

Những Thể Loại Văn Học Dân Gian

• Thần thoại: Kể lại các sự tích về các vị thần tạo ra thế giới tự nhiên và thiên nhiên. Phản ánh nhận thức của con người về thời cổ đại và nguồn gốc của thế giới con người.
• Truyền thuyết: Những câu truyện được truyền miệng kể về các nhân vật lịch sử hoặc thần thoại không xác định có thật hay không. Hoặc giải thích về nguồn gốc của các linh vật theo quan điểm có nhân. Đặc biệt, chúng sử dụng các biện pháp tu từ, nhân hoá để phóng đại các nhân vật huyền ảo.
• Sử thi: Các tác phẩm tự sự với nội dung xoay quanh đời sống hàng ngày hoặc một nhân vật trung tâm như những anh hùng, dũng sĩ…
• Truyện cổ tích: Thể loại hư cấu gồm các câu chuyện cổ tích, phiêu lưu, xoay quanh nàng tiên, thần tiên, ông bụt, phù thuỷ…
• Truyện ngụ ngôn: Có thể là văn xuôi hoặc thơ, sử dụng động vật, vật phẩm để ám chỉ, nói bóng nói gió về chuyện người khác và mang một bài học nào đó.
• Truyện cười: Thể loại này mang tính giải trí, vui nhộn. Những câu chuyện đơn giản và hài hước.
• Tục ngữ: Những câu châm ngôn dân gian, dễ nhớ và dễ truyền miệng, để nhắc nhở con cháu đời sau.
• Câu đố: Phản ánh sự vật hiện tượng thông qua lối nói lái, sử dụng hình ảnh so sánh.
• Ca dao: Câu hát truyền miệng không theo một điệu nhất định, thường là thể thơ lục bát dễ nhớ và dễ thuộc.
• Vè: Hình thức tự sự dân gian, có vần, phản ánh các sự kiện kịp thời và thể hiện thái độ khen chê đối với những sự kiện đó.
• Truyện thơ: Sáng tác bằng chữ Nôm và thường viết theo thể lục bát.
• Chèo: Loại hình nghệ thuật sân khấu truyền thống của Việt Nam.

Mối Quan Hệ Giữa Văn Học Dân Gian Và Văn Học Viết

Văn học dân gian là nền móng để hiểu về văn học viết. Trước khi có chữ viết, văn học chỉ tồn tại dưới dạng văn học dân gian.

Văn học viết thừa hưởng nhiều nội dung, tư tưởng và hình thức nghệ thuật từ văn học dân gian. Ví dụ, truyền thuyết Thánh Gióng đã mở ra một trang mới toanh về văn học yêu nước và chống xâm lược.

Văn học viết cũng góp phần ảnh hưởng đến văn học dân gian ở một số khía cạnh. Ví dụ, các tác giả dân gian đã đưa những chất liệu từ văn học viết vào trong ca dao (những nhân vật trong Truyện Kiều, Lục Vân Tiên…).

Như vậy, trong quá trình phát triển của văn học, cả văn học dân gian và văn học viết luôn có mối quan hệ bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau để cùng phát triển. Văn học dân gian là nền tảng cho văn học viết tiếp tục. Ngược lại, văn học viết có tác động và làm phong phú, đa dạng hơn văn học dân gian.

Những Tác Phẩm Nổi Tiếng Trong Văn Học Dân Gian

• Truyện cổ tích: Tấm Cám, Sọ Dừa
• Truyện cười: Lợn Cưới Áo Mới, Tam Đại Con Gà
• Truyện ngụ ngôn: Thầy Bói Xem Voi, Ếch Ngồi Đáy Giếng
• Thần thoại: Lạc Long Quân và Âu Cơ, Cuộc Tu Bổ Các Giống Vật
• Sử thi: Sử Thi Dăm Săn, Đẻ Đất Đẻ Nước
• Truyền thuyết: Thánh Gióng, Sơn Tinh Thủy Tinh

Sau những thông tin mà PRAIM chia sẻ, chắc chắn bạn đã hiểu thêm về nét đẹp của văn học dân gian. Đồng thời, PRAIM cũng sẽ tiếp tục chia sẻ những kiến thức liên quan khác. Hãy đón chờ để cập nhật những tin tức mới nhất từ PRAIM.