Bài: Nói giảm nói tránh – Ngữ Văn lớp 8 tập 1

Bài: Nói giảm nói tránh – Ngữ Văn lớp 8 tập 1 Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách giáo khoa. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

1. Những từ ngữ in đậm trong các đoạn trích sau đây có nghĩa gì? Tại sao người viết, người nói lại dùng cách diễn đạt đó? – Vì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê Nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột.

(Hồ Chí Minh, Di chúc)

– Bác đã đi rồi sao, bác ơi!

(Tố Hữu, Bác ơi)

– “Lượng con ông Độ đây mà… Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.” (Hồ Phương, Thư nhà)Trả lời: Những từ ngữ in đậm trong ba ví dụ trên là biện pháp tu từ nói giảm nói tránh, để làm giảm nhẹ nỗi đau mất một người thân yêu và thể hiện thái độ tôn kính.2. Vì sao trong câu văn sau đây, tác giả dùng từ ngữ bầu sữa mà không dùng một từ ngữ khác cùng nghĩa?Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mật vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, gãi rôm ở sống lung cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.

(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)

Trả lời: Người nói dùng cách nói tránh, dùng từ “bầu sữa” nhằm tránh sự thô tục, thiếu lịch sự

3. So sánh hai cách nó sau đây, cho biết cách nói nào nhẹ nhàng, tế nhị hơn đối với người nghe.– Con dạo này lười lắm.– Con dạo này không được chăm chỉ lắm.

Trả lời: Đây là cách nói giảm, cách nói thứ hai nhẹ nhàng và tế nhị hơn.4. Ghi nhớNói giảm nói tránh, là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự.

B. Bài tập và hướng dẫn giải

Câu 1: (Trang 108 – SGK Ngữ văn 8 tập 1) Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh sau đây vào chỗ trống l…l: đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có tuổi, đi bước nữa.a) Khuya rồi, mời bà l…lb) Cha mẹ em l…l từ ngày em còn rất hé, em về ở với bà ngoại.c) Đây là lớp học dành cho trẻ em l…l.d) Mẹ đã l…l rồi, nên chú ý giữ gìn sức khoẻ.e) Cha nó mất, mẹ nó l…l, nên chú nó rất thương nó.

Hướng dẫn trả lời Bài: Nói giảm nói tránh – Ngữ Văn lớp 8 tập 1

a) Khuya rồi, mời bà đi nghỉ.b) Cha mẹ em chia tay nhau từ ngày em còn rất bé, em về ở với bà ngoại.c) Đây là lớp học dành cho trẻ em khiếm thịd) Mẹ đã có tuổi rồi, nên chú ý giữ gìn sức khoẻ.e) Cha nó mất, mẹ nó đi bước nữa, nên chú nó rất thương nó.

Câu 2: (Trang 109 – SGK Ngữ văn 8 tập 1) Trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nào có sử dụng cách nói giảm nói tránh ?a1) Anh phải hoà nhã với hạn hè!a2) Anh nên hoà nhã với hạn hè!b1) Anh ra khỏi phòng tôi ngay!b2) Anh không nên ở đây nữa!c1) Xin đừng hút thuốc trong phòng!c2) Cấm hút thuốc trong phòng!d1) Nó nói như thế là thiếu thiện chí.d2) Nó nói như thế là ác ý.e1) Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.e2) Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.

Hướng dẫn trả lời Bài: Nói giảm nói tránh – Ngữ Văn lớp 8 tập 1

Các câu có sử dụng cách nói giảm nói tránh : (a2), (b2), (c1), (d1), (e2). Những câu còn lại không sử dụng cách nói giảm nói tránh.

Câu 3: (Trang 109 – SGK Ngữ văn 8 tập 1) Khi chê trách một điều gì, để người nghe dễ tiếp nhận, ta thường nói giảm nói tránh bằng cách phủ định điều ngược lại với nội dung đánh giá. Chẳng hạn, đáng lẽ phải nói “Bài thơ cùa anh dở lắm’’ thì lại bảo “Bài thơ của anh chưa được hay lắm’’. Hãy vận dụng cách nói giảm nói tránh như thế để đặt năm câu đánh giá trong những trường hợp khác nhau.

Hướng dẫn trả lời Bài: Nói giảm nói tránh – Ngữ Văn lớp 8 tập 1

1. Cậu học môn toán kém quá đấy=> Cách nói giảm: Cậu cần cố gắng nhiều hơn môn Toán đấy.2. Chiếc áo này xấu quá=> Chiếc áo này không được đẹp cho lắm3. Thằng bé này hư lắm=> Thằng bé này cần được dạy bảo nhiều hơn4. Chữ cậu xấu lắm=> Cậu cố gắng luyện chữ cho đẹp hơn nhé5. Anh ấy lười làm việc quá=> Anh ấy dạo này không tập trung nhiều vào công việc

Câu 4: (Trang 109 – SGK Ngữ văn 8 tập 1) Việc sử dụng cách nói giảm nói tránh là tuỳ thuộc vào tình huống giao tiếp. Trong trường hợp nào thì không nên dùng cách nói giảm nói tránh?

Hướng dẫn trả lời Bài: Nói giảm nói tránh – Ngữ Văn lớp 8 tập 1

• Không nên dùng cách nói giảm nói tránh trong trường hợp buộc phải nói đúng mức độ sự thật hoặc cần thiết phải nói thẳng.
• Khi góp ý chân thành với bạn bè thân thiết về những ưu khuyết điểm của họ.

Phần tham khảo mở rộng

Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: ” Nói giảm nói tránh”. Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 8 tập 1

Hướng dẫn trả lời Bài: Nói giảm nói tránh – Ngữ Văn lớp 8 tập 1

A. Ngắn gọn những nội dung chính

1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm.

• Nói giảm nói tránh, là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác đau buồn, ghê sợ, nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự.

B. Nội dung chính cụ thể

• Nói giảm, nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển tránh gây cảm giác quá đau buồn, nặng nề, tránh thô tục, mất lịch sự.
• Dấu hiệu nhận biết biện pháp nói giảm, nói tránh: Nếu trong câu có các từ ngữ diễn đạt tế nhị, tránh nghĩa thông thường của nó.
• Nói giảm nói tránh nên vận dụng thật linh hoạt trong các tình huống giao tiếp. Nói giảm nói tránh giúp thể hiên sự lịch sự, nhã nhặn và tôn trọng với người khác. Đồng thời thể hiện bạn là con người có giáo dục, văn hóa, biết cách ứng xử. Tuy nhiên tùy theo thời điểm mà chúng ta cần phải nói thẳng, nói thật nhất là các sự việc xấu, giúp tố giác cái xấu hoặc giúp họ thay đổi. Như vậy tùy theo trường hợp trong cuộc sống mà áp dụng nói giảm nói tránh thật phù hợp.

VD: Ông già đã chết hôm qua.

=> Cách nói giảm nói tránh: Ông già mới qua đời ngày hôm qua.

Giới thiệu về Hội Gia sư Đà Nẵng – Trung tâm gia sư dạy kèm tại nhà

Chúng tôi tư vấn miễn phí phụ huynh tuyển gia sư dạy kèm tại nhà Đà Nẵng.Chúng tôi luôn đặt chất lượng dạy và học lên hàng đầu, giới thiệu gia sư uy tín dạy các môn, các lớp từ cấp 1, 2, 3, luyện thi lớp 10, luyện thi đại học.Phụ huynh đừng quá lo lắng địa chỉ Hội Gia sư Đà Nẵng xa nhà của quý phụ huynh. Trong danh sách sinh viên cộng tác làm gia sư dạy kèm tại nhà, chúng tôi luôn sẵn sàng hàng trăm gia sư với tiêu chí:

• Trong khu vực gần nhà phụ huynh để tiện gia sư di chuyển
• Phù hợp với yêu cầu của phụ huynh về giới tính, kỹ năng, kinh nghiệm, chuyên môn
• Gia sư vui vẻ, nhiệt tình thân thiện.
• Xác định dạy kèm tại nhà cho học sinh lâu dài theo thời gian yêu cầu của phụ huynh.

Hội Gia sư Đà Nẵng tự hào là Trung tâm gia sư dạy kèm tại nhà uy tín với phụ huynh và gia sư

Tư vấn miễn phí phụ huynh tuyển gia sư dạy kèm tại nhà, giới thiệu gia sư nhiệt tình, hiệu quả.Điện thoại: 0934490995Địa chỉ: 159 Yên Khê 2, Thanh Khê, Đà Nẵng, Việt NamWebsite: https://hoigiasudanang.comFacebook: https://facebook.com/hoigiasudanangGoogle Maps: https://g.page/HoiGiasuDaNang